Hiểu Đạo & Sống Đạo

 

Cử Chỉ Bằng Tay Phải Trong Nghi Lễ Phụng Vụ

ROMA - Giải đáp của Cha Edward McNamara, Ḍng Đạo Binh Chúa Kitô, giáo sư phụng vụ tại đại học Regina Apostolorum (Nữ vương các thánh Tông đồ), Roma.

Hỏi: Việc quỳ gối được thực hiện bằng cách uốn đầu gối bên phải (Qui chế Tổng Quát Sách Lễ Rôma [GIRM], số 274), và Dấu thánh giá được thực hiện bằng bàn tay phải. Các quy tắc này có tuyệt đối không? Một người thuận tay trái có thể làm Dấu thánh giá bằng tay trái hoặc quỳ gối với đầu gối trái không? - P.T., New Orleans, Louisiana, Mỹ

Đáp: Là một người thuận tay trái, tôi hoàn toàn thông cảm với t́nh trạng khó khăn của độc giả này. Rất may, sự kỳ thị gắn liền với việc thuận tay trái trong thời gian trước đây dường như đă biến mất. Nó chắc chắn không không gây trở ngại cho ba trong bốn vị Tổng thống Mỹ gần đây nhất thuận tay trái.

Từ quan điểm phụng vụ, các chỉ dẫn trong Quy chế Tổng Quát Sách Lễ Rôma (GIRM) chỉ đơn thuần mô tả những ǵ mà đa số người làm một cách tự nhiên, và chỉ nói về một tập tục được thiết lập. V́ thường không có nhiều khó khăn cho người thuận tay trái để thực hiện các cử chỉ này, việc làm này là tốt hơn và phù hợp với quy luật chung về tay phải. Ngay cả trong xă hội dân sự, đại đa số người thuận tay trái sẽ ch́a tay phải để bắt tay người khác. Nó nhanh chóng trở nên quá tự nhiên và tự phát để sử dụng tay phải cho việc quỳ gối và chúc lành, mà người ta sẽ phải thực hiện một nỗ lực có ư thức để hành động cách khác.

Cá nhân tôi, tôi hiếm khi thấy việc thuận tay trái là một trở ngại cho việc thực hiện các cử chỉ và cử động phụng vụ, ngoại trừ có thể là khi múc hương từ b́nh hương qua lư hương.

Tuy nhiên, không có lư do sâu xa thần học để thích bàn tay này hay bàn tay khác. Đó là một vấn đề của tập tục thực tế và lâu đời, tương tự như các cách khác nhau để làm Dấu thánh giá, chẳng hạn di chuyển bàn tay từ phải sang trái trong hầu hết các người Công giáo Đông phương, trong khi nghi thức Latin truyền thống thích di chuyển tay từ trái sang phải.

Đúng là có nhiều đoạn Thánh Kinh nói về sức mạnh của tay phải Thiên Chúa, và Chúa chúng ta ngồi "bên hữu Chúa Cha". Các h́nh ảnh văn chương trong những bản văn này là đáng kể trong nhiều ngữ cảnh thần học, và chắc chắn liên quan đến việc phụng vụ thích sử dụng bàn tay phải. Nhưng tôi nghĩ rằng phụng vụ có thể buộc vấn đề sử dụng bàn tay phải để loại trừ khả năng khác, hoặc biến việc sử dụng bàn tay phải thành một luật tuyệt đối. Các văn bản này chỉ đơn giản phản ánh việc sử dụng các biểu tượng phổ quát của việc thuận tay phải, dựa vào thực tế rằng 90% người thuận tay phải.

Nếu trong hoàn cảnh bắt buộc, th́ sẽ có thể chọn một sự thay thế. Ví dụ, nếu ĐTC Gioan Phaolô II găy tay phải, Ngài sẽ không hề cảm thấy e ngại trong việc sử dụng tay trái của ḿnh để ban phép lành cho các tín hữu. Tương tự như vậy, một người không đứng vững trên đôi chân của ḿnh, có thể quỳ gối theo bất cứ chân nào giữ thăng bằng hơn.

 

Phạm Kim An

* * * * *   * * * * *