Hồng Y Là Ai và Có Chức Năng Ǵ ?
Lm. Phanxicô Xaviê Ngô
Tôn Huấn
Nhân
việc Đức Thánh Cha Bê-nê-đich-tô 16, ngày 20
tháng 10-2010 vừa qua, đă chọn thêm 24 tân
Hồng Y cho Giáo Hội, xin được trả lời chung
những câu hỏi của nhiều đôc giả về vai tṛ
và trách nhiệm của tước vị Hồng Y trong Giáo
Hội Công Giáo La Mă như sau:
Trước hết, về ngữ
căn (etymology), từ Hồng Y (Cardinal) xuất phát từ
nguyên ngữ Latin CARDO có nghĩa là "cái bản lề" (hinge)
tức bộ phân then chốt để giữ cho cánh cửa được đứng vững
trong khung cửa. Từ ư nghĩa tượng trưng này, các Hồng Y
được mệnh danh là "những vị Hoàng tử"
(princes) của Giáo Hội với 2 chức năng rất
quan trọng sau đây:
1- Là Cố vấn
để đóng góp ư kiến (kiến thức và khôn ngoan) cho Đức
Thánh Cha trong việc điều hành và cai tri Giáo Hội
2- Khi vào Mật
nghị (Conclave) để bầu Giáo Hoàng mới, tất cả các
Hồng Y đủ điều kiện theo luật bầu cử đều đương nhiên là
các ứng viên (potential candidates, có thể được bầu chứ
không ra ứng cử) và cũng là những người được quyền bỏ
phiếu chọn (elector) Giáo Hoàng mới khi đương kim Giáo
Hoàng qua đời (x. Giáo luật (1983), số 349)
|
Theo
Luật bầu Giáo Hoàng hiện hành, áp dụng từ
nhiều năm qua, th́ khi tṛn 80 tuổi, các
Hồng Y không c̣n được tham dự Mật nghị để
bầu Giáo Hoàng mới, hay tham dự bất cứ mật
hội nào do Đức Thánh Cha triệu tập và chủ
tọa để bàn thảo về một vấn đề quan trọng nào
của Giáo Hội. Thêm nữa, khi các Hồng Y đến
tuổi 75, và hiện đang coi sóc các Tổng Giáo
Phận, hay các Bộ, hoặc Cơ quan trọng yếu
trong Giáo Triều Roma th́ cũng phải xin từ
chức, để tùy Đức Thánh Cha quyết định chấp
nhận hay cho lưu nhiệm thêm. Thí dụ trường
hợp Đức đương kim Giáo Hoàng Bênêđíctô 16,
khi đang c̣n làm Tổng Trưởng Thánh Bộ Giáo
Lư Đức Tin, đă xin nghỉ hưu năm ngài 75 tuổi
nhưng đă được Đức cố Giáo Hoàng Gioan-Phaolô
II yêu cầu tiếp tục nhiệm vụ thêm thời gian
nữa, nên ngài vẫn đảm trách chức vụ Tổng
Trưởng trên cho đến ngày ngài được bầu lên
ngôi Giáo Hoàng năm 2005 (x. giáo luật 354)
Trước năm 1917 tức
là năm ban hành bộ Giáo luật cũ, (giáo luật mới 1983
thay giáo luật cũ 1917) các Hồng Y có thể là những giáo
dân không có chức linh mục hay giám mục, được Giáo Hoàng
ban cho tước vị này v́ những lư do riêng tư. Nhưng với
Giáo luật năm 1917, th́ người thường dân không c̣n được
chọn nữa, mà chỉ dành cho các linh mục hay giám mục xuất
sắc mà thôi. Đến thời Đức cố Giáo Hoàng Gioan XXIII, th́
ai được phong tước Hông Y cũng phải được thụ phong Giám
mục nếu vị đó chưa là giám mục. Tuy nhiên cho đến nay
th́ tước Hồng Y vẫn c̣n được trao cho một số linh mục
xuất sắc, từng giữ các chức vụ quan trọng trong Ṭa
Thánh hoặc là những thần học gia nổi tiếng như các linh
mục Yves M.J Congar (O.P), Henri de LuBac và Allen
Dulles (SJ) (đều đă qua đời) ... Trong đợt Hồng Y mới
được công bố ngày 20-10 vừa qua, cũng có 2 linh mục (tước
Đức ông) người Ư và Đức đă ngoài 80 tuổi trong số 24 tân
Hồng Y sẽ được trao mũ đỏ ngày 20 tháng 11 sắp tới.
Cũng cần nói thêm
là khác với thông lệ trong quá khứ khi Hồng Y được chọn
từ những gia đ́nh quư tộc ở Âu Châu hoặc những người
được Giáo hoàng ưu đăi, thưởng công riêng, các Hồng Y
ngày nay phần lớn xuất thân từ những gia đ́nh đạo đức,
b́nh dân, phải là nam giới và ít nhất là người có chức
linh mục và "trổi vượt về đạo lư, tác phong, đạo đức và
khôn ngoan" (x. giáo luật số 351 & 1). Nhưng thường là
các giám mục xuất sắc về đức độ và khả năng để có thể
trở thành Giáo Hoàng cai quản Giáo Hội trong tương lai.
Lại nữa, v́ Hồng Y có thể là linh mục, nên nếu vị này
được đắc cử Giáo Hoàng th́ phải được Hồng Y niên trưởng
tấn phong chức Giám Mục trước khi đăng quang (nhậm chức
Giáo Hoàng) (x. giáo luật số 355, &1) .
Tuy nhiên việc này
chưa từng xẩy ra v́ các Hồng Y từ nhiều thập niên qua
đều là những vị có chức Giám mục hay đă được tấn phong
giám mục sau khi được phong tước Hồng Y.
Như thế cho thấy
chức Giám mục là chức thánh quan trọng nhất của Giáo Hội,
v́ Giám mục là những người kế vị các Thánh Tông Đồ trong
chức năng và sứ mệnh rao giảng Tin Mừng cứu độ, dạy dỗ
chân lư và cai trị Giáo Hội. Chúa Giêsu xưa chỉ chọn các
Tông Đồ, tức các giám mục kế vị các ngài mà thôi. Hồng Y
không phải là một chức thánh mà chỉ là tước vị (Title)
do Giáo Hội đặt ra v́ nhu cầu chọn người kế vị Thánh
Phêrô, tức Đức Thánh Cha cũng là Giám mục Rôma và là Thủ
lănh Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ.
Các Hồng Y họp lại
thành Hồng Y Đoàn riêng biệt (College of Cardinals) do
một vị làm niên trưởng (Dean)
Có 3 đẳng cấp Hồng Y sau đây:
1- Hồng Y
Giám mục (Cardinal bishops) là những giám mục
từng coi sóc những giáo phận chung quanh Rôma, nhưng nay
là những Hồng Y thâm niên làm việc trọn thời gian
(full-time) trong Giáo Triều Roma. (Roman Curia)
2- Hồng Y
Linh mục (Cardinal Priests) là những Hồng Y
hoăc làm việc trong Giáo Triều hoặc đang coi sóc các
Tổng Giáo Phận ngoài Roma tức là các Tổng Giáo phận ở Ư
hay ở các quốc gia trên thế giới như Paris, New York,
Sydney, Houston, Saigon, Manilla v.v
3- Hồng Y
Phó Tế (Cardinal Deacons) từng là những Giám
mục hiệu ṭa (Titular Bishops) tức là không coi sóc Giáo
phận nào, và đang làm việc trọn thời gian trong Giáo
Triều.
Khi các Hồng Y họp
kín để bầu Giáo Hoàng mới, Hồng Y Trưởng đẳng Phó tế sẽ
công bố danh tánh vị được đắc cử và có thể thay thế Đức
Thánh Cha để trao dây Pallium cho các tân Tổng Giám mục
hoặc cho người đại diện các vị vắng mặt. (x. giáo luật
số 355, & 2)
Thêm nữa, tất cả
các Hồng Y, khi được Đức Thánh Cha chọn và trao tước vị
này, đều được chỉ đinh tước hiệu (Title) của một thánh
đường trong hoặc ngoài Rôma. Với tước hiệu đó, tân Hồng
Y đến thánh đường được chỉ định để nhận ṭa nhưng không
có quyền quản trị nào về hành chánh, nhân sự cũng như
tài sản của thánh đường đó, mà chỉ hiệp thông để hỗ trợ
về mặt tinh thần mà thôi (giáo luật số 357 &1)
Sau hết, tất cả
các Hồng Y, nếu không đảm nhận chức vụ Tổng Giám Mục để
coi sóc các Tổng giáo phận ở đâu trên thế giới, th́ đều
phải cư trú ở Rôma hoặc phải trở về Giáo đô khi Đức
Thánh Cha triệu tập để họp bàn việc ǵ quan trọng của
Giáo Hội (giáo luật số 356).
Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
* * * * *
* * * * *
|